Het huidige bisdom Roermond is opgericht in 1853 en komt overeen met de grenzen van de provincie Limburg. Dat is niet altijd zo geweest. Al sinds 1559 bestond er een bisdom Roermond, maar ook hieraan ging een uitgebreide kersteningsgeschiedenis vooraf.

Het gebied van het huidige Limburg werd in de 3e en 4e eeuw gekerstend vanuit het Rijn- en Maasland. De eerste bekende bisschop was de heilige Maternus. Hij leefde in de vierde eeuw. Hij was bisschop van Trier geldt tevens als de eerste bisschop van zowel Keulen als Tongeren. De Civitas Tungrorum (het huidige Tongeren in België) had vanaf circa het jaar 320 eigen bisschoppen. Eén van hen was de heilige Servatius. Hij zou uit Tongeren gevlucht zijn en de bisschopszetel hebben verplaatst naar Maastricht. Hij ging daarom de geschiedenis in als de eerste bisschop van Maastricht. Hier overleed hij in 384. Boven zijn graf werd later de huidige Sint-Servaasbasiliek gebouwd. 

Verschillende bisschoppen verbleven vaak in Maastricht, onder wie de heiligen Monulfus en Gondulfus (6e en 7e eeuw) en Hubertus. De heilige Lambertus (bisschop van 701-727) verplaatste de Maastrichtse bisschopszetel naar Luik. Zo komt het dat grote delen van met name het zuidelijk deel van het huidige Limburg al vanaf de 8e eeuw tot het bisdom Luik behoorden. Dit bleef zo tot in de 19e eeuw.

In het Limburgse Maasdal, zeg maar het huidige Noord- en Midden-Limburg, missioneerden in de 8ste eeuw de heiligen Wiro en Plechelmus (overleden in Sint-Odilienberg bij Roermond in respectievelijk 710 en 732) en Willibrordus (overleden in Utrecht in 739). Dit gebied behoorde vanaf de 10de eeuw eveneens tot het bisdom Luik, met uitzondering van gedeelte in het noorden dat de aartsbisschop van Keulen toebehoorde.

Een aantal gebiedsdelen van het huidige Limburg, met name de voormaligeKeulse gebieden en enkele Luikse delen, gingen in de loop van de 16de eeuw tot een nieuw bisdom behoren: Roermond. Dit (eerste) bisdom Roermond werd opgericht op 12 mei 1559, als onderdeel van de kerkprovincie van het aartsbisdom Mechelen. De eerste bisschop was Wilhelmus Lindanus (Willem van der Lindt). Dit bisdom bestond uit een lappendeken aan gebiedsdelen, steeds doorkruist door gebieden die bleven toebehoren aan het bisdom Luik en het bisdom Keulen. Ook delen van het huidige Duitsland en België en de regio rond Nijmegen behoorden destijds tot het bisdom Roermond.

Op 26 november 1801 werd dit bisdom Roermond onder invloed van de Franse bezetters opgeheven. Het grootste deel werd weer bij het bisdom Luik gevoegd, een ander deel bij het nieuw opgerichte bisdom Aken. Opmerkelijk was dat een klein noordelijk gebiedsdeel van het huidige Limburg tussen 1801 en 1824 vanuit Grave (bij Nijmegen) werd verder bestuurd door de voormalige bisschop van Roermond als apostolisch-vicaris van Grave. In dat jaar kwamen deze gebieden en enkele jaren eerder, door de opheffing in 1821 van het bisdom Aken, de resterende gebiedsdelen van de huidige provincie Limburg toe aan de bisschop van Luik.

Deze situatie duurde nog geen twintig jaar. Vanwege de definitieve scheiding tussen Nederland en Belgie in 1839 was het noodzakelijk geworden om in de nieuwe Nederlandse provincie Limburg een eigen kerkelijk bestuur in te richten. Dat gebeurde op 2 juni 1840 met de instelling van het apostolisch-vicariaat Limburg. Deken Johannes Paredis van Roermond werd op 24 november apostolisch vicaris en titulair-bisschop van Hirene. Als zodanig werd hij op 30 juni 1841 gewijd te Roermond.

Met het herstel van de bisschoppelijke hierarchie in Nederland in 1853 werd het mogelijk om bisdommen op te richten. Zo werd het vicariaat Limburg na twaalf jaar herdoopt tot het (tweede) bisdom Roermond, ditmaal als onderdeel van de kerkprovincie van het aartsbisdom Utrecht.

Zo werd de oude zetel van Roermond uit 1559 (die stand had gehouden tot 1801) hersteld en kon de Sint-Christoffelkerk in Roermond haar functie van kathedraal (bisschopskerk) na 42 jaar weer terugkrijgen, een functie die deze kerk sinds 1661 vervulde. Hier staat tot op de dag van vandaag de cathedra, de zetel, van de bisschop van Roermond.

Meer informatie